Wat zijn kind- en jeugdvriendelijke steden en gemeenten?
De beweging kind- en jeugdvriendelijke steden en gemeenten
Wereldwijd werken aan meer leefbare steden
De aandacht voor de kind- en jeugdvriendelijkheid van steden en gemeenten komt niet zomaar uit de lucht gevallen. Tijdens de tweede conferentie van de Verenigde Naties over ‘Human Settlements’ (Habitat II) in 1996 werd een resolutie gestemd om steden ‘voor iedereen leefbaar’ te maken.
‘Het welbevinden van kinderen en jongeren is de ultieme indicator voor een gezonde woonomgeving, een democratische gemeenschap en een goed bestuur.’
De conferentie verklaarde dat ‘het welbevinden van kinderen en jongeren de ultieme indicator is voor een gezonde woonomgeving, een democratische gemeenschap en een goed bestuur’. Zo ontstond de Child Friendly Cities beweging. Een wereldwijd initiatief in de schoot van UNICEF, gerelateerd aan de implementatie van het Kinderrechtenverdrag. Met ‘kinderen’ doelt dit verdrag op de leeftijdsgroep van nul tot achttien jaar.
Kind- en jeugdvriendelijke steden en gemeenten in Vlaanderen
Na een testfase in 2012 en 2013 vertaalde VVJ (het vroegere Bataljong) de toolkit van Child Friendly Cities naar de Vlaamse context. Met de toolkit kan elke stad en gemeente haar kind- en jeugdvriendelijkheid meten en een strategie kind- en jeugdvriendelijkheid uittekenen. In 2018 kreeg de toolkit een stevige update.
In 2019 werd het Netwerk Kind- en Jeugdvriendelijke Steden en Gemeenten nieuw leven ingeblazen. Het Netwerk brengt jeugdambtenaren, betrokken organisaties en geïnteresseerde actoren van over heel Vlaanderen samen om vragen, ervaringen, kennis… te delen met elkaar. Zo versterkt het netwerk kind- en jeugdvriendelijkheid in Vlaanderen, op lokaal en bovenlokaal niveau.
Label Kind- en jeugdvriendelijke gemeente
Algemeen
Het label erkent steden en gemeenten die streven naar de realisatie van alle rechten van het kind zoals omschreven in het Kinderrechtenverdrag. De doelgroep van dit verdrag zijn kinderen en jongeren tot achttien jaar.
Een kindvriendelijke stad of gemeente:
- Heeft een breed draagvlak om op lange termijn te werken aan kind- en jeugdvriendelijkheid;
- Zet de participatie van kinderen en jongeren centraal;
- Baseert haar beleid op een analyse van alle beleidsdomeinen met raakvlakken met de leefwereld van kinderen en jongeren;
- Gaat in interactie met andere belanghebbenden;
- Zorgt voor een strategische verankering van haar keuze voor een kind- en jeugdvriendelijk beleid.
- Een Kind- en jeugdvriendelijke Stad of Gemeente verankert bovendien de zes bouwstenen zoals beschreven in het 'Inspiratiekader voor een kindvriendelijke stad of gemeente' (Reynaert en Van Ceulebroeck, 2018)
Portfolio
In een portfolio toont een stad of gemeente aan dat ze aan al deze voorwaarden voldoet. Een jury die bestaat uit deskundigen op vlak van (lokaal) jeugd- en kinderrechtenbeleid, beoordeelt het porfolio. Krijgt een stad of gemeente het label toegekend, dan is dat voor zes jaar geldig.
Verlengen van het label
Na zes jaar kan een stad of gemeente met het label ervoor kiezen haar label te verlengen. Dat doet ze aan de hand van het invullen van een 'kompas' en een gesprek met de jury. Bij een positieve evaluatie krijgt de stad of gemeente het label opnieuw verlengd voor zes jaar.
Uitreiking label kindvriendelijke steden en gemeenten
In februari 2024 konden steden en gemeenten een portfolio indienen. Het label wordt uitgereikt op 24 juni 2024. Een volgend indienmoment vindt plaats in juni 2026.
Boom diende dus de portfolio in en kan hopelijk op 24 juni een label in ontvangst nemen. Maar label of niet, wij gaan alvast voor de Kind- en jeugdvriendelijke aanpak van onze gemeente!
Traject
Op 22 november 2021 besliste onze gemeente om formeel het traject Kind- en jeugdvriendelijk Boom aan te gaan. De start van een boeiende en uitdagende periode.
We doorliepen hiervoor enkele fases om te komen tot waar we nu staan, nl. dat we een gedragen visie en een strategisch actieplan hebben voor de volgende 6 jaar.
Om zo ver te geraken lieten we ons als dienst samenleven-jeugd omringen door een strategisch platform met collega’s uit alle geledingen van onze gemeente. Want een Kind- en jeugdvriendelijke gemeente word je niet door er alleen met de jeugddienst over na te denken.
In een eerste fase verzamelden we alle mogelijke beschikbare data over onze gemeente. Met deze informatie bevroegen we in een eerste quickscan zowel volwassenen als kinderen en jongeren over al hun levensdomeinen. Uit deze eerste bevraging kwamen uitdagingen voor Boom naar voor die geleid hebben tot dieper onderzoek.
Dit was dan onze tweede fase: een belevingsonderzoek. Via allerlei kanalen (scholen, pleingesprekken, workshops, …) bevroegen we 904 kinderen en jongeren over hoe zij Boom beleven.
De voorlopig laatste fase was dan alles samenbrengen in een gedragen en gedeelde visie op kind- en jeugdvriendelijkheid in Boom en de ontwikkeling van een strategisch actieplan. Want woorden moeten daden worden!
Deze visie en strategisch actieplan werd dan ook unaniem goedgekeurd in de gemeenteraad van 22 december 2024. Klaar voor actie dus!
Prioriteiten voor Boom
Uit al deze onderzoeken is gebleken dat we in onze gemeente dus de volgende periode zullen werken aan 3 prioriteiten:
- Mijn stem wordt gehoord
- Er is in de gemeente een breed en toegankelijk aanbod (breder dan vrije tijd) en ik vind mijn weg er naartoe
- Ik woon, leef, beweeg en speel in een veilige, gezonde en groene omgeving
Visie en strategisch actieplan
Hoe kijken we nu naar al deze uitdagingen?
Een kind moet kind kunnen zijn en jongeren moeten jong kunnen zijn, dit klinkt logisch maar is het zeker niet altijd. Daarom kiezen wij er resoluut voor om in onze gemeente kinderen en jongeren te ondersteunen in dit kind- en jong-zijn. Samen met hen zorgen we voor een zorgzame maatschappij met opvangnetten, een veilige thuisomgeving, een openbare ruimte waar iedereen zichzelf kan zijn en voldoende ontspanningsmogelijkheden op maat van elkeen en dit afgestemd op de noden en behoeften die ze zelf aangeven. Dat we dit alles met, voor en door hen (laten) doen staat buiten kijf, participatie en co-creatie maakt dat we van Boom ONS Boom maken.
Strategisch actieplan
Deze visie en doelstellingen hebben we vertaald in het plan dat je hieronder kan vinden. 102 acties geven deze visie een gezicht. Onze acties richten zich van 0 tot 25-jarigen.
Uiteraard is er één ding zeker: we streven naar een kind- en jeugdvriendelijke gemeente, maar dit is zeker een werk van langere tijd, het is een dynamisch werk dat nooit klaar is. Maar één ding is zeker, wij zijn klaar om dit samen met alle betrokkenen én onze kinderen en jongeren aan te pakken.
Heb je zelf ideeën voor ons of wil je weten hoe het verder verloopt en welke dingen we aan het doen zijn?
Je moet niet in Boom wonen om mee na te denken of onze info op te volgen. Een gezonde dosis Boom-interesse is voldoende!
Je kan ons volgen of bereiken via:
- facebook (Jeugdatboom of Isabel van Boom)
- instagram (jeugdATboom of Isabeljeugddienstboom)
- whatsapp 0476 36 25 07
- @: jeugd@boom.be
Geef smaak aan Boom
In onze gemeente hebben we een online burgerplatform: https://geefsmaak.boom.be/ . Je kan hier zien waar het lokaal bestuur momenteel aan werkt via inspraakprojecten. Wat ook interessant is, is dat we over een burgerbudget beschikken. Heb je een idee voor Boom? Dan kan je dat 1x per jaar indienen en kan je tot maximaal 5.000,00 euro subsidies ontvangen om jouw idee voor Boom uit te werken, dit kan al vanaf de leeftijd van 16 jaar, je laat je wel begeleiden door een volwassene.
Doe-het-zelf-subsidie
Kleiner ideetje voor onze gemeente? Als jongere kan je ook een startsubsidie van maximaal 500,00 euro krijgen – alle info hierover vind je via https://www.boom.be/ik-doe-het-zelf-subsidie.
